Wat doet straf
met een kat?

Straf en beloning

“Mijn kat moet wel weten dat hij dat niet mag”, hoor ik vaak eigenaren zeggen. Mensen vinden dat je een kat kunt corrigeren door hem straf te geven als hij dingen doet die de eigenaar niet wil.

Maar wat doet straf eigenlijk met een kat? En kunnen we het gedrag afbuigen zonder straf te hoeven geven?

Wat is straf?

Bij straf krijgt de kat een prikkel toegediend, waarvan men hoopt dat hij die vervelend genoeg vindt om op te houden met het gedrag waar hij mee bezig is. Als een kat bijvoorbeeld aan de bank krabt, gebruiken sommige eigenaren de plantenspuit om de kat op te laten houden met krabben.

Maar als een kat bijvoorbeeld per ongeluk met zijn staart tussen de deur komt en hij ervaart daarbij pijn, zal hij voortaan uit de buurt van die deur blijven. Daar gebeurt ten slotte iets vervelends! Dat is dus eigenlijk ook straf, al is het onbedoeld. Een kat voor de grap laten schrikken is ook straf!

Wanneer een strafmaatregel toegepast wordt, maar het gedrag niet ophoudt, werkt het niet. Maar: harder of vaker straffen is niet de oplossing!

Een voorbeeld: de plantenspuit

De eerdergenoemde plantenspuit is een veel gebruikte strafmaatregel. Maar werkt het ook? Wat nu als de kat lekker aan het krabben is en hij vindt die plantenspuit eigenlijk helemaal niet zo vervelend? Dan ervaart hij het gesproeide water niet als straf. Of hij vindt op dat moment het krabben prettiger, dan dat hij het water vervelend vindt.

Het gevaar bestaat dat wanneer de kat in de gaten heeft dat ú het bent die de plantenspuit hanteer, hij bang voor u wordt.

Timing

Het sproeien met een plantenspuit is, net als andere vormen van straf, zeer moeilijk te timen. Als je een correctie wilt geven aan de kat, moet je dat doen bij de allereerste keer dat hij het ongewenste gedrag toont. Ook moet de prikkel worden toegediend precies op het moment dat hij het gedrag uitvoert. Als je net te laat bent, associeert de kat het gesproeide water niet met het krabben maar met het gedrag wat hij net daarna uitvoerde. Voor u gezien heeft dat de kat aan het krabben is en u de plantenspuit gebruiksklaar hebt, is de kat alweer weg. Het moment is al voorbij.

Waarom liever geen straf?

Te hard of te vaak straffen maakt dat een kat misschien wel bepaald gedrag niet meer toont om de straf te vermijden. “Doel bereikt”, zult u zeggen. De kat is echter zo bezig met opletten dat hij bepaald gedrag niet toont, dat alle aandacht daarnaar uitgaat. Dit maakt dat er bij hem geen plaats is om voor het ontwikkelen van gewenst gedrag.

Straffen onderdrukt de creativiteit en het vermogen om te onderzoeken wat dan wel goed gedrag is. Het werkt belemmerend.

Wat men nooit mag doen:

  • Een angstige of gestreste kat straffen: het zal de angst en stress alleen maar erger maken.
  • Lichamelijke straf toedienen, zoals in het nekvel pakken.

Kan het zonder straf?

Ik denk dat we heel veel gedrag kunnen afbuigen, zonder dat we straf hoeven gebruiken.

Allereerst is het belangrijk na te gaan waarom de kat eigenlijk bepaald gedag uitvoert. Eigenaren willen vaak gedrag corrigeren dat heel natuurlijk is. Maar natuurlijk gedrag kun je niet bestraffen. Een kat wil nu eenmaal graag krabben om zijn nagels te scherpen en zijn geur af te zetten. Een kat wil nu eenmaal zijn jachtgedrag kunnen uitvoeren.

De kat voert iets uit waar hij vanuit zijn “kat-zijn” grote behoefte aan heeft en hij heeft dus geen idee wat hij fout doet als hij daarvoor gecorrigeerd wordt.

Wat we dus moeten doen is zoveel mogelijk in de behoeften van de kat voorzien: kijk goed wat hij nodig heeft. Staat de krabpaal wel op een goede plek? Is de kattenbak wel schoon genoeg? Wordt er wel genoeg voorzien in zijn spel- en jachtbehoefte?

Het is wel mogelijk bij bepaald gedrag een grens aan te geven. Doe dit door “nee” te zeggen of het contact met de kat te verbreken.

Beloning

Goed gedrag kunnen we stimuleren door de kat te belonen. Als een kat bij bepaald gedrag iets leuks ervaart, zal hij dat gedrag de volgende keer herhalen. Dit is niet alleen prettig voor hem, zo weet hij ook dat hij op de goede weg bezig is.

Vertel de kat dus in feite wat u van hem wilt. Zo hoeft hij niet meer bezig te zijn met wat hij niet mag, maar kan hij zich focussen op wat wel goed is.

Een beloning kat gegeven worden in de vorm van iets lekkers, een leuk spel of aandacht. Voor iedere kat is dit weer anders.

Het juiste moment

Ook bij belonen is goede timing essentieel. Geef de beloning precies op het moment dat de kat het gewenste gedrag uitvoert. Anders koppelt hij het aan iets anders dat hij aan het doen is en wordt het verkeerde beloond.

Leefomgeving

Hoe kunnen we onze kattenkameraden bieden wat zij nodig hebben?

Contact met een kat

Hoe kunnen we een kat met respect tegemoet treden?

Onzindelijkheid

Waarom doet een kat zijn behoefte in huis?

De voerpuzzel

Hiermee bootsen we in feite een deel van het jachtgedrag na. 

Straf & beloning

Wat doet straf
eigenlijk met een kat?

Nekvel pakken

Mag je een kat nu wel of niet bij het nekvel pakken?

Agressie

Wanneer ontstaat agressie en hoe kunt u het voorkomen.

Castratie

Wat houdt castratie in en wat is het verschil met sterilisatie?

Naar buiten

Uw kat voor het eerst naar buiten. Wanneer is het goede moment?

Vuurwerk

Hoe helpt u uw kat
oudejaarsavond door?

Warm weer

Waar u op kunt letten
als het heet weer is.

Onderzoek doofheid

Dit onderzoek beperkt zich tot katten
die doof geboren zijn.

Scroll naar boven